ESPERIENTZIA:IMANAK (6-2)













๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡

LEHEN PROPOSAMENA 


OSATU ETA IKASI  HONAKO GALDERAK   PISFA BATZUEN BITARTEZ


Erakartzen duen materialari ............... deritzaio eta delako berriz ............................
 -  Fenomenoa hau, .................. da.  
    Badira Materil batzuk, ..............  minerala bezala, Iman naturalak direnak, baina baita iman ............ ere badira, hauei ........................... .. artifizialak deritzate.
 - Imanek bi  polo dituzte :  Polo: ............. .......... eta ............ ..........
 -  Karga elektriko berdineko imanen  poloak hurbilduz gero, ......... ........ . egiten dira, baina karga  ezberdinetakoak aldiz, ...................... .. dira.
 -  Eremu magnetiko da iman batek bere  ............... ......... ..
 -   Lurrak ere iman handi baten modura funtzinatzen du eta bere Polo  geografikoak ............ .. 
     b      ezala jokatzen dute, Lurraren inguruan ..................... .. sortuz.


ยท   PISTA (MAGNETISMOA)
Burdina erakartzeko gai diren materialei Imana deitzen diegu. Fenomeno berezitasun horri magnetismo deitzen Zaio. 
Iman batzuk naturalak dira, magnetita minerala bezala.
 Beste batzuk, Burdina bezala,  iman naturalak ukitzean iman bihurtzen dira. Hauei iman artifizialak deritzate. 
Mutur hauek poloak dira eta bakoitzak iman de polo bi ditu: positiboa edo Ipar poloa eta negatiboa edo Hego poloa. Zeinu berdineko poloak bata bestearengandik aldentzeko indarra egiten dute eta zeinu ezberdinekoak erakartzekoa.
 Iman bat edo zati gehiagotan banatzen badugu, zati bakoitza iman berri batean bihurtzen da. 

Iman Batek bere inguruan, bere eraginak agertzen direneko espazio bat dauka.  Espazio Honi EREMU magnetikoa deritzo. 

Lurra iman erraldoia da  eta iman handi baten antzera jokatzen du eta bere Polo Polo magnetikoak geografikoetatik hurbil kokaturik daude.  
Lurrak bere inguruan EREMU magnetiko indartsu bate sortzen du eta EREMU Horren eraginez
zuzentzen dira iparrorratzak, adibidez. 

OSATU ETA IKASI ( Imanen erabilpena )
Imanak erebiltzen dira hainbat tresnetan, esaterako:. .................. .., ..........................., ............... 
-Norabidea ezagutzeko eta orientatzeko itsasontzietan imanez eraikitako ..................... erabiltzen da (Zen).
 .................. beste meterial batzuetatik bereizteko (plastikoa kasurako) da ere erabiltzen.

-Sarritan ez dira iman naturalak erabiltzen, gizakiak elektrizitatearen laguntzaz eratutakoak baizik; hauek ............... dira telefonoetan eta, motorretan, ... ..... aurki ditzakegu.

PISTA ( erabilpena Imanen )

Imanak industria askotan erabiltzen dira. Adibidez burdina beste sustantzietatik bereizteko.
Eta Etxeetan asko erabiltzen dira imanak:. Telefonoan, musikako bozgorailu eta bafleetan, txirrinetan ..., 

 Hegazkin eta itsasontzietan orientatzeko erabiltzen den iparrorratza era imanez egindakoa izaten da, noski  garabietan Imana era dute erabiltzen. Garabi hauek txatarra  garraiatzeko eta beste burdina materialetatik banatzeko balio izaten dute.

Elektroimanak   
Orain arte aipatu ditugun Tresna asko egiteko ez dira iman naturalak erabiltzen,  elektroimanak baizik.
 Burdinazko barra bati-korronte eroalearen hari bat biribilkatzen badiogu, Iman batean bihurtzen da. 
Elektrizitatearekin funtzionatzen duen Iman horri elektroimana  deitzen Zaio, eta iman iragankor da bate. Elektroimanak, telefonoetan, txirrinetan, motorretan ... AURKI daitezke.  


๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡

BIGARREN  PROPOSAMENA . 
AZTERTU ONDOKO AURKEZPENEAN  DIOTENA ETA BERTAKO FITXA OSATU



INDAR MAGNETIKOA


FITXA 



๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡

HIRUGARREN PROPOSAMENA


Jarduera honetan hainbat material desberdin imanen aurrean duten erantzuna aztertuko dugu. Horren arabera materialak sailkatuko ditugu. Bukatzeko, eragindako magnetismoa ezagutuko dugu.

 

 Taldean imanei buruz hitz egin dugu, oraingoan imanak manipulatuko egingo dituzue eta behaketa batzuk egingo dituzue, galderak irakurri, talde txikian pentsatu, eztabaidatu eta Ateratzen dituzuen ondorioak idatzi galdera bakoitzean. Bukatzen duzuenean, denon artean ikusiko dugu. Animo eta aurrera!
Taldean egingo dugu lana, "boligrafoak erdira" estrategia erabilita:
  • Idazkariak galdera irakurriko du
  • Bertan eskatzen duena erantzuteko ahaleginak egin, imanekin frogak egin eta bukatzen duzuenean boligrafoa hartu eta denok idatzi, norbaitek ez baldin badaki zer idatzi behar duen, boligrafoak erdian utzi eta azaldu denek ongi jakin arte
  • Hurrengo galderan eskatzen duena irakurri eta berdin jokatu.
  • Taldeko koordinatzaileak saiatuko da lana koordinatzen eta denek parte hartzen dutela ziurtatzen
  • Bukaeran, bozeramaileak esango du talde bakoitzean ikusi duzuena.
Fitxan agertzen den bezala egingo da lana. Ikasle bakoitzak fitxaren kopia bat izango du.


 

Beharrezkoa den materiala: 
  • Imanak
  • Oihala
  • Zura
  • Plastikoa (PVC barra bat)
  • Aluminiozko latak
  • Poliespan
  • Burdinezko iltzeak
  • Klipak
  • Giltzak
  • 5 zentimoko txanponak
  • 50 zent. edo 1 โ‚ฌko txanponak
  • Ikasleek nahi dituzten beste material batzuk
  • Fitxa bana ikasle bakoitzeko
  • Ingurune arloko koadernoa
  • Kartulina handi bat ondorioak eta sor daitezkeen galdera berriak apuntatzeko

GALDETEGI FITXA



๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡๐Ÿ‘‡

LAUGARREN PROPOSAMENA

Zergatik imana orientatzen da beti toki berera?

Beharrezkoa den materiala: 
  • Mota desberdinetako imanak 
  • Poliespan bola 
  • Kuterra
  • Burdin hautsa
  • Iparorratzak
  • Haria
  • Ura 
  • Platerak
  • Orratzak
  • Folio A3
  • Ingurune koadernoak
  • Ondorioak apuntatzeko kartulina

JARDUERA: LURRA, IMAN ERRALDOIA






BOSTGARREN PROPOSAMENA
Elektrizitatea eta magnetismoa



Beharrezkoa den materiala: 
  • Zotz luze bat

  • Plastilina

  • Aluminio papera

  • Poliespan

  • Oihala

  • Plastikoa

  • Iltze luzeak

  • Kobrezko haria

  • Klipak

  • Pila karratuak ("Petaka")





FITXA 5









MAGNETISMOARI buruz IKASIKO DUZU ...
  • Magnetismoari buruzko kontzeptuak ezagutzen metodo zientifikoa erabiliz: behaketa egin, pentsatu eta ondorioak Atera

  • Zer ota dira imanak? Ezagutzen al dituzue?
  • Mota desberdinak ba al Daude?
  • Nondik Sortzen dira?
  • Ze ezaugarriak dituzte?
  • Zergatik erakartzen dituzte hainbat objektลฏ?
  • Hiztegi espezifikoa erabiltzen: 
        IMANA,  MAGNETISMOA,  INDAR MAGNETIKOA,  EREMU MAGNETIKOA eta  erakarri,  alderatu, Ipar poloa, poloa Hego, berdinak polo, kontrako poloak ...



ESPERIENTZIAK
  • Magnetismoak elektrizitatearekin duen harremana. Fitxa 1. 

                                           Fitxa egiteko egizu klik marrazkiaren gainean

  • Iparrorratza eta Lurra iman handi bat direla Ezagutu. Bideoa eta  Fitxa 2 .

                                         Fitxa 2 egiteko egizu klik marrazkiaren gainean


                                                                  Bideoa: Iparrorratza 


                                    MAGNETISMOAREKIN JOLASTEN ETA Ikasten

3.- Orratz magnetikoa 



4.- Itsasontziak edo ar Ainak harrapatzen



                                  

5. lehenago helduko?



6.-  Imanen indar magnetikoa neurtzen




Ea Zenbat ikasi duzun.



FROGA : Osatu testua  dakizunarekin klik eginez
                                      






IDEIAK 1

   

IDEIAK 2 

   

 IDEIAK 3 

   

 IDEIAK 4

   

 IDEIAK 5

   

 IDEIAK 6

   

 IDEIAK 7

   

 IDEIAK 8 

   

 IDEIAK 9

   

 IDEIAK 10 

   

 IDEIAK 11

   

 IDEIAK 12

 

IDEIAK 13

   

 IDEIAK 14